De 'hallux valgus'
Bij RA zien we, naast andere misvormingen van bepaalde voetgewrichten, dikwijls het probleem van een hallux valgus. Deze kan in bepaalde gevallen beginnen etteren en moet dan snel chirurgisch behandeld worden.
Wat is een bunion?
Een bunion is een probleem dat zich ontwikkeld ten gevolge van een hallux (grote teen) Valgus (naar buiten afwijkend). Het middenvoetsbeentje dat het gewricht vormt met de grote teen komt duidelijk meer naar buiten op de binnenzijde van de voorvoet. Deze bult noemt men een bunion en bestaat uit bot en week weefsel.
Een hallux valgus wijst op een afwijking van de grote teen: deze verplaatst zich in de richting van de kleine teen. Aan de binnenkant van de basis van de grote teen ontstaat een knobbel. Na een tijdje kan die knobbel hevige pijn veroorzaken, hinderlijk zijn bij het stappen en het soms zelfs onmogelijk maken om een schoen aan te trekken. Een hallux valgus kan ook de andere tenen misvormen, met een risico op hamertenen en likdoorns.
Wat is de oorzaak van een bunion?
- dragen van slecht passende schoenen (te smal, te puntig)
- artrose of artritis
- polio en andere zenuw of spieraandoeningen
- familiale erfelijke belasting.
De operatieve behandeling van een hallux valgus of bunion (bunionectomie)
In sommige gevallen is een chirurgische ingreep noodzakelijk. Op dit gebied zijn de technieken enorm geëvolueerd zodat de ingreep minder ingrijpend is geworden en de patiënt beter en sneller kan recupereren.
Indicatie voor heelkunde:
- ernstige pijn in de voet die de alledaagse activiteiten ernstig hinderen en het dragen van gewone schoenen onmogelijk maakt
- chronische ontstekingen en opzetting van de grote teen die niet verbeteren met rust en medicatie
- vervorming van de grote teen waarbij hij een duidelijke as afwijking vertoont naar de andere tenen toe (Hallux Valgus)
- verstijving van het gewricht in de grote teen (Hallux Rigidus)
- onvoldoende effect van de pijnbestrijding met pijnstillers en ontstekingsremmers
- onvoldoende beterschap van de klachten niettegenstaande medicatie en aangepast schoeisel.
Er bestaan diverse heelkundige technieken:
- Herstel van de pezen en de ligamenten rond de dikke teen
- Arthrodese: De beschadigde gewrichtsoppervlakken worden verwijderd en de bekomen beenderige contactoppervlakken worden tegen elkaar gefixeerd met behulp van schroeven, draden, pinnen of plaatjes tot deze stevig vergroeid zijn. Deze techniek wordt gebruikt bij ernstige afwijkingen, ernstige artritis en wanneer andere technieken faalden.
- Exostosectomie
- Resectie arthroplastie: Het verwijderen van het beschadigde deel van het gewricht. Deze techniek is aangewezen bij oudere patiënten, na voorafgaande bunion chirurgie of bij ernstige artritis. Deze techniek maakt een beweeglijk en soepel gewricht zonder kraakbeen.
- Osteotomie.
Hoelang duurt de hospitalisatie?
In sommige gevallen kan de ingreep in het dagziekenhuis uitgevoerd worden, d.w.z. dat de patiënt 's morgens het ziekenhuis binnengaat en 's avonds naar huis gaat. Naargelang de aard van de ingreep kan de hospitalisatie eventueel verlengd worden tot 48 uur.
- Plaatselijke of algemene verdoving?
Meestal is een algemene verdoving niet vereist. Het wordt dus een plaatselijke verdoving. - Kan ik beide voeten tegelijkertijd laten opereren?
In geval van aandoening aan beide voeten wordt gewoonlijk aangeraden eerst één voet te opereren en zeker een tiental dagen te wachten alvorens de tweede te laten opereren. Beide voeten op dezelfde dag opereren zou te veel problemen opleveren en het zou bovendien nadelig kunnen zijn voor de revalidatie van de 'eerste' voet. - Wanneer mag ik opnieuw stappen?
Naargelang de gebruikte techniek, is opnieuw stappen al mogelijk vanaf de eerste week. Steunen is dikwijls toegelaten, maar in het begin is het soms aangewezen om krukken te gebruiken. De eerste drie weken moet u schoenen met een harde zool dragen. Daarna is een comfortabele schoen noodzakelijk (sportschoenen, sandalen met schokdempende zolen). - Wanneer kan ik mijn gewone activiteiten hervatten?
Alles is afhankelijk van uw werk en activiteiten. Autorijden bijvoorbeeld is mogelijk vanaf 4 tot 6 weken na de ingreep. Het ziekteverlof kan verlengd worden tot 3 maanden indien uw werk lange verplaatsingen te voet vereist of indien u lange tijd moet staan. - Wanneer mag ik opnieuw aan sport doen?
Na 6 tot 7 weken kunt u opnieuw gaan fietsen en zwemmen. Voor sporttakken zoals voetbal, lopen, tennis, e.d. is het aan te raden 4 maanden te wachten. Herbegint u te vroeg, dan zou de belasting voor de voet te groot kunnen zijn. - Is de chirurgische ingreep pijnlijk?
Deze ingreep aan de voorvoet had de reputatie zeer pijnlijk te zijn, maar de technieken zijn enorm geëvolueerd. De moderne behandeling is veel minder ingrijpend zodat de postoperatieve pijn aanzienlijk verminderd is, wat de recuperatie voor de patiënt ook gemakkelijker maakt. - Welk is het slaagpercentage van de ingreep?
Het percentage goede en uitstekende resultaten ligt ergens tussen 90 en 95%.
Uw orthopedist is de aangewezen persoon om de best aangepaste techniek met u te bespreken
Bronnen: "Le Quotidien du médecin" en www.arthrosis.be
Bewerking: Mia, 26 januari 2009